Boottocht Rio Lagartos: flamingo's en krokodillen | Yucatan, Mexico (2024)

Krokodillen, flamingo’s en roze meren! We zijn aan de Golf van Mexico. Dit is Río Lagartos, een slaperig vissersdorpje op het noordelijke puntje van het schiereiland Yucatan waar niet zoveel toeristen komen. Rio Lagartos is niet alleen een charmante plek om een ​​echt werkend Mexicaans vissersdorp te zien, het is ook een geweldige plek om de natuur te observeren en lokale ervaringen op te doen.

De meeste bezoekers komen naar Rio Lagartos om een boottocht door de uitgestrekte mangrovebossen te maken, om flamingo’s te spotten, maar ook krokodillen, slingerapen en schildpadden. Hier lees je alles wat je moet weten voor jouw bezoek aan Rio Lagartos.

Biosfeerreservaat Ria Lagartos

Als er een top 10 wordt samengesteld van mooiste natuurgebieden in Mexico, dan staat Río Lagartos daar steevast in. Het natuurgebied (een UNESCO biosfeerreservaat), genaamd Ría Lagartos, is Yucatán’s grootste wetland gebied. Doordat het zoute zeewater zich vlak achter de Golf van Mexico met zoet rivierwater mengt, vind je hier een gevarieerd dierenrijk. Het is een enorm reservaat van mangroven, moerassen, estuaria, zoutvlakten, duinen, stranden, droog bos en oerwoud dat zich uitstrekt over de noordkust van Yucatan. Dit stuk van de Golfkust is de belangrijkste broedplaats ter wereld voor de bedreigde karetschildpad, maar het reservaat is met name beroemd vanwege de wereldvermaarde flamingokolonie. Met op momenten meer dan 40.000 flamingo’s is dit namelijk de grootste broedkolonie van Caribische flamingo’s.

Het is een stil, minder bekend deel van de staat Yucatan dat veel minder toeristen ziet dan de meer populaire Caribische kust van het schiereiland. Maar als rust, natuur en verbluffende zonsopkomsten jouw ding zijn, dan is Rio Lagartos echt een bezoek waard!

Boottocht Rio Lagartos

In de ochtend vertrekken we na een lekker ontbijtje vanaf de pier van onze homestay op zoek naar meer flamingo’s. Terwijl we aan het water wachten op de plaatselijke gids die ons meeneemt op een boottocht door het reservaat, zie ik de zon op de wateren van het estuarium glinsteren en luister naar het geroep van de meeuwen. Pelikanen en aalscholvers zitten al op de vissersboten en wachten geduldig op de kans op een eenvoudig ontbijt. Vlakbij staat een grote zilverreiger roerloos in het ondiepe water op zoek naar een onoplettende vis.

Een kleine motorboot legt aan bij de steiger. Gewapend met vogelboek, verrekijker en stuurman alias gids gaan we het water op. Ik adem de frisse zeelucht in en laat me meevaren naar een binnenmeer waar lepelaars verblijven. Kijk goed en je ziet er ook krokodillen jagen. Even verder zien we in de verte roze vlekken in het water: flamingo’s eten garnalen die ze hun roze kleur geven. Pelikanen en ibissen vliegen over en in de boomtoppen kijken speurende arendsogen.

Vervolgens vertrekken we langs de riviermonding naar een kanaal dat door het mangrovebos slingert. Overal waar we kijken, zien we vogels: een jagende visarend, een rode lepelaar die opschrikt als we zijn slaapplaats passeren, zwaluwen die over het water scheren om vliegen te vangen en zelfs een zwerm ratelende papegaaien. Ik zie ibissen, een groene ijsvogel, fregatvogels, een arend en een slechtvalk. Reigers zijn overal; er zijn 16 soorten reigers in Yucatan en ik zie op een kort stukje varen groene, blauwe en witbuikreigers, roodachtige en witte zilverreigers. De gids wijst me zelfs op de zeldzame Mexicaanse tijgerroerdomp.

De bootsman fluistert: “jij zag het ook, hè?” en gebaart naar de mangroves. Een bultkrokodil verborgen tussen de boomwortels, alleen zijn krachtige kaken zichtbaar boven het water. Een zeldzame waarneming tegenwoordig, maar krokodillen of “lagartos” in het Spaans waren in het gebied ooit zo gewoon dat ze het reservaat de naam Rio Lagartos (“Alligatorrivier”) gaven.

Flamingo’s spotten

De riviermonding begint zich uit te breiden en de mangroven verdwijnen. Plotseling liggen we in een stuk ondieper water en worden we omringd door flamingo’s. Geen zwermen flamingo’s die de horizon roze kleuren, maar in het juiste seizoen kan dat. Ze volgen de leider in één rij naar de beste plekjes om te eten, anderen zijn hun veren aan het poetsen. Overal om ons heen zien we vogels die zich verplaatsen, alleen om in een ander deel van de lagune te landen. De flamingo’s delen hun voedingsbodem met koppels witte pelikanen, zwarte schaarbekken, aalscholvers, reigers en een aantal andere steltlopers. Het uitzicht is adembenemend en de lucht gevuld met een kakofonie van schijnbaar tegenstrijdige roepen.

Ik kan urenlang doorbrengen met het kijken naar de ‘rode’ flamingo’s die eigenlijk roze zijn. Met hun lange stelten en enorme snavels zijn ze enigszins komisch, maar toch fascinerend. Kijken hoe ze op zoek zijn naar voedsel is bijzonder intrigerend. Ze voeden zich met hun hoofd ondersteboven, onder water, en bewegen hun bekken van links naar rechts in een vloeiende beweging terwijl ze vooruit lopen. Soms stampen ze met hun poten in een cirkel om het slib op te roeren.

• Het aantal flamingo’s in Rio Lagartos is sterk afhankelijk van het moment van het jaar. Duizenden flamingo’s broeden in het biosfeerreservaat. Hoewel flamingo’s naar andere plaatsen in Yucatan vliegen, zijn er hier het hele jaar door wel flamingo’s te vinden.
• Recente schattingen stellen het aantal op meer dan 40.000 tijdens de drukste periode.
• Tijdens het broedseizoen van de flamingo zijn de afgelegen broedplaatsen in El Cuyo in het oostelijke deel van het reservaat verboden terrein voor bezoekers.
• Je zult op elk moment van de dag vogels zien in Rio Lagartos, maar vergeet niet dat ze bij het ochtendgloren meer aanwezig zijn en ook bij zonsondergang wanneer ze terug vliegen naar hun slaapplaatsen.
• Tijdens de wintermaanden zie je in Rio Lagartos ook honderdduizenden migrerende vogels uit de Verenigde Staten en Canada.

De gids vertelt ons hoe nerveus de flamingo’s zijn. Het minste geringste geluid of beweging is genoeg om paniek te veroorzaken in de zwerm en duizenden vogels op te laten vliegen. Het kan een geweldige fotomoment lijken, maar dit verstoort hun voedingsgewoonten en bezorgt de vogels veel stress. Lokale natuurbeschermers werken samen met de bewoners van zowel de reservaten van Rio Lagartos als Celestun om hen een minimale kijkafstand van 50 meter te laten respecteren en hun motoren uit te zetten wanneer ze kolonies passeren.

Puur zout

We laten de flamingo’s achter op hun zoektocht naar voedsel en vervolgen onze reis, door het ondiepe water, naar de zoutpannen van Las Coloradas. In dit dorre landschap verdampt het zoute water op natuurlijke wijze onder de felle tropische zon, waardoor de baden soms tinten roze, rood en paars kleuren.

De oude Maya’s waren de eersten die zout wonnen in het gebied en het was een van de belangrijkste handelswaar voor de kustgemeenschappen van Yucatan in de pre-Spaanse periode. In 1946 begon de Yucatan Salt Company de commerciële exploitatie van de zoutpannen op een stuk van de kust ten oosten van Las Coloradas. Op veel plekken kun je de enorme zoutproductie goed zien. Het lijken bijna grote brokken sneeuw en ijs.

Terwijl we over de kale vlakten lopen, wijst de gids op een degenkrab die zich onder een rots in een poel bevindt. Deze vreemde wezens die geen gelijkenis vertonen met de krabben die we gewend zijn, zijn enkele van de oudste levensvormen op aarde en vormen nu een bedreigde soort. De gids zweert ook bij de therapeutische eigenschappen van de zoutrijke klei en moedigt ons aan het ook te proberen.

Zwemmen en smeren

Aan het eind van de boottocht gooit de bootsman het anker uit bij een groot zoutmeer. Het is tijd om af te koelen en we springen het water in. We smeren wat van de fijne witte mineralenmodder die hier ligt op onze huid. Het werkt verkoelend en blokkeert de zon. Ik laat de modder op mijn huid drogen terwijl we terug varen en de lokale vissers zwaaien me nu nog enthousiaster tegemoet.

Op de terugreis wijst de gids op een roodachtige reiger in vlucht, het pauw-achtige verenkleed van een schuwe paarse waterhoen in het riet en een kalkoengier die lui op de luchtstroom cirkelt. Een kleine blauwe reiger schiet uit de mangroven voor de boot langs terwijl de boulevard van Rio Lagartos in zicht komt en de boottocht bijna eindigt. Vlak voor we terug zijn in Rio Lagartos, stoppen we bij een ven met vers water waar ik de modder van me afspoel. Overal waar het zat, is mijn huid superglad.

Lunch en diner

Het is tijd voor een lunch van verse vis en garnalen in een restaurant aan het water. Heb je een auto, rij dan naar het nabijgelegen vissersdorpje San Felipe. Het is een authentiek dorpje met een boulevard met visrestaurants. Er komen nog nauwelijks toeristen. Rond 4 uur in de middag zie je de vissers van zee terugkeren en kun je een kijkje nemen naar hun vangst.

Blijf je in Rio Lagartos, wandel dan langs de Malecon (boulevard) naar restaurant La Chiquila. Wanneer je iets wilt eten in Rio Lagartos zelf, kan ik je El Perico of Macumba in het centrum aanraden. Verwacht hier geen culinaire hoogstandjes, maar het eten smaakt goed en het personeel is erg vriendelijk. De prijzen zijn gemiddeld, aangezien de meeste mensen die in een restaurant zullen gaan eten, dit kunnen betalen.

Aan het einde van de dag kijken we naar steltkluten die nog voedsel zoeken terwijl de flamingo’s hun rustplaats opzoeken en ons gedag lijken te zwaaien. De ondergaande zon vergult de flamingo’s. Het enige geluid is het gefluister van hun vleugels en een lichte bries. Deze vorstelijke vogels reizen over grote afstanden, waaieren overdag uit langs de kustlijn op zoek naar voedsel en keren terug naar de rustplaats in het reservaat als de schemering valt. Een dag in Rio Lagartos eindigt altijd zoals die begint… met vogels.

Praktische tips voor jouw bezoek aan Rio Lagartos

Na enkele dagen aan de Caribische kust beginnen de meeste reizigers hun rondreis richting Chichén Itzá om de bekendste Mayaruïne van Yucatan te gaan bewonderen. Heb je nog een dag over, dan raad ik je aan een kleine omweg te nemen via Rio Lagartos en op weg naar Chichèn Itza dit ‘vergeten’ hoekje van Yucatan in je route in te plannen. Waarom? Zo wissel je strand, natuur en ruïnes leuk af.

Rio Lagartos is zo’n drie en een half uur rijden van Cancun via de tolweg naar Valladolid en vervolgens snelweg 295 naar de kust, via Tizimín. De rit duurt wat langer als je Highway 180 of de zogenaamde Libre neemt, die je langs diverse dorpen en Maya-nederzettingen voert. Je maakt meteen kennis met een opvallend verschijnsel in Mexico: de ‘tope’. Dit is een verkeersdrempel en in ieder dorp waar je doorheen komt ligt er minimaal één. De topes zijn aanmerkelijk gemener dan de drempels in Nederland: iets te snel er overheen kost je gegarandeerd je schokbrekers, uitlaat of erger.

Aangekomen in Rio Lagartos bieden lokale vissers uitstapjes aan langs de riviermonding, meestal duren de boottochtjes twee of drie uur. Je betaalt hiervoor zo’n 700 tot 1200 peso’s per boot, geschikt voor zes personen. De boottocht is niet duur in vergelijking met andere tours in Yucatan en het ondersteunt behoud en ecotoerisme. Langere tochten kunnen ook worden geregeld. Zorg wel voor een goede bescherming tegen de zon, want die brandt hier ongenadig en het zeil van het bootje houdt weinig hiervan tegen. Draag een hoed, zonnebril en neem (biologisch afbreekbare) zonnebrandcrème en voldoende water mee. Een verrekijker en een vogelgids of checklist komen ook van pas en je kunt zelfs een vogelidentificatie-app voor je smartphone downloaden.

Overnachten in Rio Lagartos

De boottours vertrekken over het algemeen in de ochtend, omdat het dan koeler is en je meer kans hebt om dieren te spotten. Daarom kun je het best de nacht in Rio Lagartos doorbrengen. Of misschien wel twee nachten, als je net als wij met kinderen reist. Wij verbleven via Local Hero Travel bij Punta Ponto aan de boulevard.

Local Hero Travel biedt bouwstenen aan naar Rio Lagartos, inclusief boottocht door deze bijzondere natuur. Als je contact opneemt met Local Hero Travel, kom je direct in contact met jouw local hero in Mexico: Gaby. Gaby is de lokale en ervaren reisexpert, weet veel van het land en kan min of meer alles regelen wat jij wilt. Hoe dan precies? Vul geheel vrijblijvend online een formulier in en Gaby neemt contact met je op en gaat met jou kijken wat precies je wensen zijn en hoe jullie die samen vorm kunnen geven. Meer informatie: vissers, modder en flamingo’s.

Als jij al eens in Rio Lagartos geweest bent en nog andere leuke tips hebt, scroll dan naar beneden en deel ze in de reacties!